Looking for the legacy site? Click here
Klorofil: bitkilerin gün ışığını absorbe etmelerini sağlayan ve bitkilere yeşil rengini veren pigmenttir.
Kloroplast: bitki hücrelerinde ışık enerjisini bitkilerin besin olarak kullanacağı şekere dönüştüren organeldir. Alg gibi diğer canlı organizmalar kloroplast içeren hücrelere sahiptir.
Tilakoid: bitkinin ışığa bağımlı reaksiyonlarının gerçekleştiği, disk şeklinde olan kısımlardır.

Klorofil ve kloroplastların hikayesi

Chloroplasts in plant cell
Yuvarlak yeşil kloroplastlar bir bitki hücresinin ortasını doldururlar. Görsel : Kristian Peters.

Kloroplastlar bitki hücrelerinin içinde küçük fabrikalardır. Ayrıca fotosentez yapan diğer canlıların da hücrelerinde bulunurlar. Kloroplastlar enerjisini güneş ışığından alır ve bunu bitki besinlerini üretmek için kullanır. Bu besinler hücrelere hem enerji vermek üzere hemen kullanılabilir hem de şeker veya nişasta olarak depo edilebilir. Eğer depo edilirse daha sonra yeni bir dal ya da çiçek oluşturma gibi işlerde kullanılır.

Yakın kloroplastlar

Kloroplastların içinde yassı şekilli özel yığınlara tilakoid adı verilir. (Yunanca tilakoid = kese veya cep)  Tilakoidler lümen denilen iç alanı çevreleyen bir dış zara sahiptir. Işığa bağımlı reaksiyonlar tilakoidin içinde gerçekleşir.

Hücrelerimiz enerji üreten yapılarımız olan mitokondriye (Yunanca mitos = iplik  ve  khondrion = küçük granül) sahiptir. Ancak kloroplast bulunmaz. Bitkiler ise hem mitokondri hem de kloroplasta sahiptir.

Chloroplast model
Bu kloroplast modeli tilakoid yığınlarını gösterir. Tilakoid içindeki boşluğa lümen denir. Görsel : Guillermo Estefani (artinad.com).

Mitokondri ve kloroplastın ikisi de hücrelerin kullanabileceği enerjinin bir formunu başka bir forma çevirir. Peki bitkiler kloroplastları nasıl edindi? Kloroplastlar bir zamanlar serbest yaşayan bakterilerdi! Kloroplastlar günümüzde sahip olduğumuz bitki hücrelerine yol açan bir başka hücre ile simbiyotik ( Yunanca = syn ve bios = yaşam)  ilişki kurdu.

Yeşil rengi

Kloroplastlarda bulunan yeşil bir pigment olan klorofil, ışığa bağımlı reaksiyonlarının önemli bir parçasıdır. Klorofil güneş ışığından gelen enerjiyi emer. Bitkilerin yeşil olma sebebi de budur. Renklerin ışığın  farklı dalga boylarından oluştuğunu hatırlarsınız. Klorofil kırmızı ve mavi dalga boylarını yakalar, yeşil dalga boylarını yansıtır. 

Fall aspen colors
Kışın yapraklarını yitiren bitkiler sonbaharda klorofili yıkmaya başlar. Bu da yapraklarda yeşil rengini ortadan kaldırır. Görsel : John Fowler.

Bitkiler klorofil dışında farklı pigment çeşitlerine sahiptir. Bazıları da ışık enerjisini absorbe etmeye yardımcı olur. Bu farklı pigmentler sonbaharda en dikkat çekici olanlardır. Bu süre boyunca bitkiler daha az klorofil üretir ve diğer renkler yeşilin altında daha fazla saklanmaz. 

Peki bitkilerde neden ışığın tüm dalga boylarını yakalamasına izin veren pigmentleri yoktur? Eğer güneş yanığına maruz kalırsanız, doğrudan zarar göreceğinizi bilirsiniz. Bitkiler ayrıca aşırı ışık enerjisinden de zarar görebilir. Neyse ki bitkilerde klorofil dışında güneşe karşı koruyucu pigmentler vardır.


Ek resimler : Wikimedia Commons. Alg : Leonardo Ré-Jorge.

Hakkında devamını oku: Güneş ışığı üzerine
Genellikle “Soyadı, Adı” olan stil biçimlerini karşılamak için yazarın adını düzenlemeniz gerekebilir
https://askabiologist.asu.edu/klorofil-ve-kloroplastlar

Bibliyografik detaylar:

  • Makale: Klorofil ve kloroplastlar
  • Yazar: Dr. Biology
  • Yayımcı: Arizona State University School of Life Sciences Ask A Biologist
  • Web sitesi adı: ASU - Ask A Biologist
  • Yayınlanma tarihi: 19 Nov, 2018
  • Erişilen tarih:
  • Bağlantı: https://askabiologist.asu.edu/klorofil-ve-kloroplastlar

APA Style

Dr. Biology. (Mon, 11/19/2018 - 10:10). Klorofil ve kloroplastlar. ASU - Ask A Biologist. Retrieved from https://askabiologist.asu.edu/klorofil-ve-kloroplastlar

American Psychological Association. For more info, see http://owl.english.purdue.edu/owl/resource/560/10/

Chicago Manual of Style

Dr. Biology. "Klorofil ve kloroplastlar". ASU - Ask A Biologist. 19 Nov 2018. https://askabiologist.asu.edu/klorofil-ve-kloroplastlar

MLA 2017 Style

Dr. Biology. "Klorofil ve kloroplastlar". ASU - Ask A Biologist. 19 Nov 2018. ASU - Ask A Biologist, Web. https://askabiologist.asu.edu/klorofil-ve-kloroplastlar

Modern Language Association, 7th Ed. For more info, see http://owl.english.purdue.edu/owl/resource/747/08/
yosun
Tek fotosentetik molekül klorofil değildir. Kırmızı ve kahverengi algler genellikle fotosentetik olan fukoksantin pigmentine sahiptirler.

Be Part of
Ask A Biologist

By volunteering, or simply sending us feedback on the site. Scientists, teachers, writers, illustrators, and translators are all important to the program. If you are interested in helping with the website we have a Volunteers page to get the process started.

Donate icon  Contribute

Share