Waar komt de massa van een plant vandaan?

Heb je je ooit afgevraagd waar planten hun massa vandaan halen? Al die bladeren en takken moeten ergens vandaan komen, maar waar? Het blijkt dat water, lucht en energie de belangrijkste ingrediënten voor plantengroei zijn.

Het verhaal van lucht

De lucht om je heen lijkt misschien leeg, maar dat is het niet.

Lucht is gemaakt van kleine deeltjes die we moleculen noemen. Als je genoeg luchtmoleculen hebt, zou je ze zelfs kunnen wegen.

Twee van de moleculen in de lucht zijn zuurstof en koolstofdioxide. Je denkt misschien dat zuurstof het meest belangrijke molecuul is, we hebben het immers nodig om te ademen. Maar koolstof is ook belangrijk. Alle levende dingen op aarde zijn gemaakt van koolstof.

Als je het water uit onze lichamen zou halen, zou je zien dat koolstof verantwoordelijk is voor het meeste van de rest van ons gewicht, of onze massa. Hetzelfde geldt voor planten.

Wij krijgen koolstof binnen via ons eten, maar waar denk je dat planten koolstof vandaan halen? Zij krijgen hun koolstof niet van de bodem, de zon of van water.

Planten halen koolstof uit de lucht.

Zijn planten gemaakt van lucht?

Lucht bestaat vooral uit stikstof, zuurstof en koolstofdioxide. Dus hoe krijgen planten de koolstof die ze nodig hebben om te groeien? Ze absorberen koolstofdioxide uit de lucht. Die koolstof vormt het grootste deel van de bouwmaterialen die planten gebruiken om nieuwe bladeren, stengels en wortels te maken.

Water is ook een belangrijk materiaal voor planten om te groeien. Water bestaat uit twee waterstofatomen en een zuurstofatoom. 

Planten komen aan waterstof en zuurstof door water via hun wortels op te nemen. Een plant kan voor wel 95% uit water bestaan. Het water is een soort opvulling tussen de koolstofstructuren. 

Ze hebben ook kleine beetjes vitaminen en mineralen nodig, die ze ook via hun wortels binnenkrijgen.

Planten hebben een boel energie nodig om hun cellen te onderhouden en nieuwe cellen te bouwen zodat ze kunnen groeien. Ze krijgen hun energie van de zon.

Het koolstofverhaal

Als ze inzoomen op het blad van een plant, zo dichtbij dat we de cellen kunnen zien, zullen we kleine openingen zien, genaamd huidmondjes. Huidmondjes zijn gaten die ontstaan uit de ruimte tussen speciale cellen. Die gaten zijn waarlangs de planten koolstofdioxide uit de lucht opnemen.

Als het eenmaal binnen in het blad is, kan koolstofdioxide plantencellen binnengaan. In de plantencellen zijn speciale celdelen genaamd chloroplasten waar de fotosynthese gebeurt.

Plantencellen lijken groen door de moleculen in de chloroplasten die groen licht weerkaatsen. Er zijn enorm veel chloroplasten in elke groene plantencel. Meestal lijkt de rest van de cel helder.

In de chloroplasten worden koolstof, water en energie gebruikt om een suiker te maken, genaamd glucose. Het hele proces om glucose te maken heet fotosynthese.

Daarna binden glucosemoleculen samen om lange ketens te vormen genaamd cellulose. Cellulose wordt dan gebruikt om plantenstructuren te bouwen, zoals celwanden.

Die structuren en de materialen die ze bevatten zijn ook gebouwd met water.

Wanneer nieuwe celstructuren worden gebouwd kunnen cellen groeien en delen, waarmee ze  nieuwe cellen maken. Die nieuwe cellen zorgen voor nieuwe groei van de plant, waardoor de plant groter kan worden.

---

Dit gedeelte is bijgedragen door Karla Moeller en Charles Kazilek. Afbeeldingen van Sabine Deviche.