Alle levende wezens zijn opgebouwd uit cellen. Sommige zijn gemaakt van maar één cel, andere hebben heel veel cellen. Het lichaam van een volwassen mens is opgebouwd uit ongeveer 37 biljoen cellen. WAUW, dat zijn er veel! Het zijn er zelfs zoveel dat je het je bijna niet voor kunt stellen. Maar laten we het toch proberen: als je alle cellen van één mens achter elkaar zou leggen, zou deze lijn dan rondom de hele aarde gewikkeld kunnen worden? En zo ja, hoe vaak?

Cellen hebben hun naam gekregen van de Engelsman Robert Hooke in het jaar 1665. Hij zag voor het eerst “cellen” toen hij aan het experimenteren was met een nieuw apparaat dat we nu “microscoop” noemen.

Voor zijn experiment sneed hij kurk in hele dunne plakjes. Hij bekeek deze plakjes onder een microscoop. Hij zag kleine doosachtige vormpjes. Deze doosjes deden hem denken aan kleine ruimtes waar apen in woonden, die werden ook wel “cells” genoemd.

Als wij gemaakt zijn van cellen, waar zijn cellen dan van gemaakt?

Kijk eens goed naar je huis en de huizen eromheen. Ze zijn gemaakt van kleinere bouwmaterialen, bijvoorbeeld hout, bakstenen en cement. Dit is ook zo voor de auto’s in de straat en voor je fiets. Eigenlijk is alles gemaakt van kleinere bouwstenen, ook levende dingen.

Wat voor soort bouwstenen hebben cellen?

Als je kijkt naar je huis zul je zien dat er buitenmuren omheen staan. Om alle cellen heen zit een plasmamembraan. Het plasmamembraan is niet precies hetzelfde als een muur van je huis, maar het zorgt wel dat de onderdelen in een cel blijven. Deze onderdelen van de cel noemen biologen “organellen”. Dit is Latijn voor “kleine organen”.

Soms vergelijken mensen een cel met een ballon die gevuld is met vloeistof. Dat is niet helemaal waar, want door een ballon heen kunnen geen dingen naar binnen en naar buiten bewegen. Door een celmembraan kan dit wel. Het is belangrijk voor cellen dat materiaal de cel in en uit kan.

Het plasmamembraan in cellen heeft speciale structuren die zorgen dat water en voedingsstoffen de cel in en uit kunnen. Op duizenden plaatsen verspreid over het oppervlak heeft het celmembraan kanalen en poriën die als een soort poortwachter werken. Deze kanalen zorgen dat dingen de cel in en uit kunnen bewegen. Niet alles kan zomaar de cel in en uit. Cellen laten alleen die dingen naar binnen en buiten bewegen die nodig zijn om te blijven functioneren.

Cellen zijn geweldig. Ze zijn allemaal opgebouwd uit dezelfde bouwstenen, maar ze doen verschillende dingen. Wat ze doen hangt af van hoe ze geprogrammeerd zijn. Sommige cellen brengen zuurstof naar delen van ons lichaam. Andere cellen verdedigen tegen binnendringende bacteriën en virussen. Er zijn cellen die signalen overbrengen door het lichaam heen, bijvoorbeeld de signalen van je ogen naar je hersenen terwijl je dit artikel leest. Sommige cellen kunnen zelfs energie die van de zon komt omzetten in voedsel. Dit noemen we fotosynthese. Er zijn honderden taken die een cel kan uitvoeren. Cellen kunnen ook andere cellen maken tijdens de celdeling. Dat laatste is iets dat andere bouwstenen niet kunnen.