Zien alle cellen er hetzelfde uit?
Er bestaan cellen in vele vormen en maten. Sommige cellen zijn omgeven door een celwand, andere niet, sommige cellen hebben slijmerige jasjes of langwerpige structuren die hen door hun omgeving heen duwen en trekken. Sommige cellen hebben een dikke laag om zich heen. Deze laag heet de capsule en is aanwezig bij bacteriecellen.
In ons lichaam zitten verschillende soorten cellen. We bestaan uit ongeveer 200 verschillende typen cellen. Ons lichaam heeft ook niet-levend materiaal, bijvoorbeeld haar, vingernagels en de harde stukken van je botten en tanden. Al deze materialen zijn gemaakt van dode cellen.
Neem een kijkje in een cel
Heb je je ooit afgevraagd hoe de binnenkant van een cel er uit ziet? Denk eens aan de kamers in je huis. De binnenkant van elke dierencel of plantencel heeft ook allemaal kamer-achtige structuren. Die kamertjes heten organellen.
Planten- en dierencellen hebben voor een groot deel dezelfde organellen. In sommige gevallen, bijvoorbeeld bij plantencellen, zijn er meer typen organellen dan in dierencellen. Alle organellen in een cel hebben een eigen taak. Hier zijn wat namen en beschrijvingen van organellen die veel in cellen voorkomen:
Plasmamembraan- Het membraan om een cel heen bestaat uit een dubbele lipidelaag. Die noemen we bilipide membraan. De lipiden die in een plasmamembraan zitten noemen we "fosfolipiden." Deze lipidelagen zijn opgebouwd uit een aantal vetzuren. Het vetzuur in dit membraan heeft twee verschillende kanten. De ene kant is een klein hoofdje dat van water houdt- de hydrofiele kant. Hydro betekent water en fiel betekent houden van. Het andere deel van het vetzuur is een lange waterafstotende of water-hatende staart. Deze staart is hydrofoob. Hydro betekent water en foob betekent bang voor. Het plasmamembraan is zo georganiseerd dat de staarten naar elkaar toewijzen naar binnen en de hoofdjes naar de buitenkant van het membraan wijzen |
|
Kanaaltjes/poriën- Een kanaal in het plasmamembraan van een cel. Dit kanaal is gemaakt van bepaalde eiwitten en hun taak is om de beweging van voedsel en water de cel in te regelen. Deze kanaaltjes zijn gemaakt van bepaalde eiwitten. |
|
Celkern- De celkern is het regelcentrum van de cel. Het is het grootste organel in de cel en het bevat het DNA van de cel. Het DNA van alle cellen is gemaakt van chromosomen. DNA
(Deoxyribonucleïnezuur) bevat alle informatie die cellen nodig hebben om te leven, hun taken uit te voeren en te vermeerderen. Binnenin de kern zit een ander organel: de nucleolus. De nucleolus heeft als taak om ribosomen te maken. De rondjes op de buitenkant van de kern zijn kernporiën. Hierdoor bewegen ribosomen, en andere materialen de cel in en uit. |
|
Endoplasmatisch reticulum (ER)- Dit is een netwerk van membranen door het cytoplasma van de cel heen. Er zijn twee types ER. Als er ribosomen aan het ER vastzitten noemen we het ruw ER, anders heet het glad ER. Het ruw endoplasmatisch reticulum is de plek in de cel waar de meeste eiwitproductie plaatsvindt. De functie van het glad endoplasmatisch reticulum is om lipiden te maken in de cel. Het glad endoplasmatisch reticulum helpt ook met het onschadelijk maken van schadelijke stoffen in de cel. |
|
Ribosomen- organellen die helpen met het maken van eiwitten. Ribosomen bestaan uit twee delen, een groot en een klein deel. |
|
Golgi apparaat- Dit is het organel in de cel dat verantwoordelijk is voor het sorteren en goed versturen van eiwitten die gemaakt worden in het ER. Net als postpakketjes, waar een goed adres op moet staan, moeten de eiwitten die gemaakt zijn in het ER goed verstuurd worden naar hun adres. In de cel wordt het versturen en sorteren gedaan door het Golgi apparaat. Het is een heel belangrijke stap in de eiwitsynthese. Als het Golgi apparaat een fout maakt en het eiwit niet naar het goede adres stuurt kunnen bepaalde functies in de cel stoppen. Dit organel is vernoemd naar een Italiaanse arts- Camillo Golgi. Hij was de eerste persoon die dit organel in de cel beschreef. Het is ook het enige organel waarvan we de naam met een hoofdletter schrijven. |
|
Mitochondriën- Dit is de energiecentrale van de cel. Dit organel pakt de energie uit voedsel in in ATP moleculen. Elk type cel heeft een verschillend aantal mitochondriën. Er zijn meer mitochondriën aanwezig in cellen die hard werk moeten leveren, bijvoorbeeld je beenspiercellen, je hartspiercellen etc. Andere cellen hebben minder energie nodig om hun werk te doen en die hebben minder mitochondriën. |
|
Chloroplast- Het celorganel waarin de fotosynthese plaatsvindt. In dit organel wordt lichtenergie van de zon omgezet in chemische energie. Chloroplasten kun je alleen vinden in plantencellen, niet in dierencellen. De chemische energie die gemaakt wordt door chloroplasten wordt uiteindelijk gebruikt om koolhydraten te maken, zoals zetmeel, die opgeslagen worden in de plant. Chloroplasten bevatten hele kleine pigmenten die we chlorofyl noemen. Het is de taak van chlorofyl om lichtenergie van de zon op te vangen. |
|
Vesikels- Dit woord betekent letterlijk "klein vat". Dit organel helpt om producten die gemaakt worden door de cel op te slaan en te vervoeren. De vesikels zijn de transport- en aflevervoertuigen, zoals de vrachtwagens en busjes van PostNL. Sommige vesikels leveren materiaal af in delen van de cel. Anderen vervoeren het materiaal de cel uit door middel van een proces dat we exocytose noemen. |
|
Vacuole- Plantencellen hebben iets dat lijkt op een hele grote lege ruimte in het midden. Deze ruimte heet de vacuole. Laat je niet voor de gek houden, de vacuole bevat heel veel water en slaat andere belangrijke materialen op, zoals suikers, ionen en pigmenten. |
|
Cytoplasma- Een woord voor alle inhoud van een cel behalve de celkern. Zelfs al ziet het er niet zo uit in de tekeningen, het cytoplasma bevat vooral water. Een paar leuke weetjes over water en het menselijk lichaam:
|
|
Celwand en plasmodesmata- Plantencellen hebben behalve een celmembraan ook een celwand. Celwanden geven bescherming en steun aan planten. Anders dan bij celmembranen, kunnen materialen niet door een celwand heen. Dit zou een probleem zijn voor plantencellen als ze geen speciale openingen hadden: plasmodesmata. Deze openingen worden gebruikt om te communiceren en materiaal te transporteren tussen plantencellen. Dit kan doordat de celmembranen elkaar kunnen aanraken en zo materiaal kunnen uitwisselen. |
|
Peroxisomen- Deze verzamelen chemische stoffen die giftig zijn voor de cel en breken ze veilig af. |
|
Centriolen- Deze komen alleen voor in dierencellen en komen in actie als de cellen gaan delen. Ze helpen dan met de organisatie van de chromosomen. |
|
Lysosomen- Zijn gemaakt door het Golgi apparaat, ze helpen om grote moleculen af te breken tot kleinere stukjes die de cel kan gebruiken. |
|
Cytoskelet- Gemaakt van filamenten en buisjes, het draagt bij aan de vorm en stevigheid van de cel. Het helpt ook om dingen binnenin de cel te vervoeren. Vanwege artistieke redenen is het cytoskelet afgebeeld op één plaats in de cel, maar eigenlijk zit het door de hele cel heen. |
Bibliografische gegevens:
- Artikel: Onderdelen van de cel
- Schrijver: Dr. Biology
- Uitgeverij: Arizona State University School of Life Sciences Ask A Biologist
- Site naam: ASU - Ask A Biologist
- Datum gepubliceerd: 31 May, 2017
- Datum geopend:
- Link: https://askabiologist.asu.edu/content/onderdelen-van-de-cel
APA Style
Dr. Biology. (Wed, 05/31/2017 - 16:46). Onderdelen van de cel. ASU - Ask A Biologist. Retrieved from https://askabiologist.asu.edu/content/onderdelen-van-de-cel
Chicago Manual of Style
Dr. Biology. "Onderdelen van de cel". ASU - Ask A Biologist. 31 May 2017. https://askabiologist.asu.edu/content/onderdelen-van-de-cel
MLA 2017 Style
Dr. Biology. "Onderdelen van de cel". ASU - Ask A Biologist. 31 May 2017. ASU - Ask A Biologist, Web. https://askabiologist.asu.edu/content/onderdelen-van-de-cel
Kijkend binnenin een gistcel met een röntgentomografie microscoop.
Be Part of
Ask A Biologist
By volunteering, or simply sending us feedback on the site. Scientists, teachers, writers, illustrators, and translators are all important to the program. If you are interested in helping with the website we have a Volunteers page to get the process started.