Küçük İzlerin Anlattığı Bir Hikaye

Bir eve giren hırsız, soygun sırasında ev sahibine yakalanır ve panik içinde masadan ağırca bir top kağıdı alır ve ev sahibinin kafasına vurarak kazayla onu öldürür. Yakalanacağından korkarak evden dışarı çıkar fakat bu sırada koridordaki çiçek açan tropik bitkilerin içinden geçer. Saatler sonra şüpheli, çalınan kredi kartlarından birini kullanmaya çalışırken tutuklanır. Hırsız, kredi kartlarını bulduğunu ve suç mahallinde bulunmadığını iddia eder.

Ancak kıyafetleri tam tersini kanıtlar. hırsız tutuklandıktan sonra kendisine turuncu bir tulum verilir ve kıyafetleri analiz için adli laboratuvara gönderilir. Gömleğinin ve pantolonunun dikkatli bir şekilde vakumlanması olay yerinde, tropik çiçeklere karşı fırçalandığında giysilerinde sıkışıp kalan mikroskobik polen tanelerini açığa çıkarır. Polen kanıtıyla yüzleşen hırsız, suçunu itiraf eder.

CSI ve Polen

Çoğumuz polenlerin hırsızları, yasadışı uyuşturucu satıcılarını, cinayetleri, teröristleri yakalamak ve hatta sahte reçeteli ilaçlar yapmak ve satmak gibi daha az görünür suç işleyenleri yakalamak için kullanıldığına şaşırabiliriz. Bir çoğumuza göre polen; arıların topladığı sarı bir madde veya bitkilerin döllenmesini tamamlaması ve her gün yediğimiz meyve ve tohumları üretebilmesi için ihtiyaç duyduğu maddedir. Bazı insanlar saman nezlesi (polen alerjisi) nden dolayı polenden nefret eder. Çünkü polen onlarda gözde sulanma ve burun akıntısına yol açar.Fakat polen kanıtlarında uzmanlaşan biyologlar için bu mikroskobik polen taneleri; tıpkı DNA, parmak izleri ve barut kalıntısı gibi dolandırıcıları ve katilleri yakalamak için önemli ipuçlarıdır.

Polenin mahkeme davalarında önemli bir kanıt olarak veya polen ve sporları inceleyen bilim insanlarına palinolog (pal-in-olog)  dendiğini duymamış olabilirsiniz ve muhtemelen teröristleri, katilleri, hırsızları ve uyuşturucu satıcılarını yakalayarak dünyayı daha güvenli hale getirmek için çalışan palinogların olduğunu bilmiyordunuz. Bunun sebebi, bunun yeni adli tıp tekniklerinden biri olmasıdır. Yeni Zelanda gibi bazı ülkelerde etkin bir şekilde birkaç yıldır kullanılmasına rağmen ve şu anda Birleşik Krallık, Avustralya ve Kanada gibi diğer ülkelerde daha sık kullanılıyor olsa da ABD’de hala bilinmeyen ve kullanılmayan bir durumdur.

Hapşırmaktan Daha Fazlası

Polen ilk kez 1959’da Avusturya’da bir cinayeti çözmeye yardım etmek için kullanıldı. O zamandan beri bu küçük polen taneleri, suçluları yakalamaktan daha fazla kullanım alanı buluyor. Örneğin ABD Çiftlik Devlet Desteği programı arıcıların tüm satılmayan ballarını uygun bir market fiyatına satın alacağına söz verir. ABD ‘deki balın fiyatı diğer ülkelerden yüksek olduğunda, sahtekar bal üreticileri bazen ucuz Çin veya Arjantin balını satın alıp hükümete daha yüksek bir fiyata satmaya başlar. Baldaki polenin test edilmesiyle balın nerede üretildiği söylenebilir. Bu bilgi şu anda ABD Devlet Desteği programının tam olarak ne için ödeme yapacağından emin olması için kullanılıyor.

Peki polen neden adli tıp için iyi bir araçtır?

Birçok polen ve spor üreten bitki türü bu polinomorfların büyük bir kısmını havada yayar. Havada bir kez hava akımları tarafından taşınırlar ve sonunda  “polen yağmuru” adı verilen ince bir (tabaka ile) kaplanarak yere düşerler. Bazı bölgelerde polen ve yayılan spor miktarı o kadar büyüktür ki, polen yağmuruna maruz kalan toprak ve su yüzeyleri sararır. Bitki türü ve miktarının; miktarının kesin bir ölçümü olmasa da, bu tabaka alanın anlık görüntüsüdür ve “polen izi” haline gelir.Polen izleri daha sonra bir bölgeyi tanımlamak ve bulmak için kullanılabilir.

Polenler ve sporlar da mikroskobik boyuttadır ve hemen hemen her tür yüzeyde tutulabilirler. Aslında çoğu polen o kadar küçüktür ki, mikroskop gibi büyütebilen bir alet kullanmadan onları görmek mümkün değildir. Bir polen tanesinin boyutunu baz aldığımızda, bir iğnenin ucuna binlerce poleni sığdırabilirsiniz. Yani bir insanın kıyafetlerinin üzerinde bulunan net polen sayısından haberi olamaz. Bu ise bir suçlunun kıyafetindeki ve eşyalarındaki tüm polen kanıtlarını çıkarmasını neredeyse imkansız kılar. Bir adli palinolog, bir olay yerinde veya bir suçluda bulunan polen veya sporların nereden geldiğini söyleyebilir ve şüpheliyi veya nesneyi bir suç mahalline bağlamak için kanıt olarak kullanabilir.

Şimdi, polenden kurtulmak için çamaşırlarınızı yıkayabileceğinizi ya da başka bir yöntem deneyebileceğinizi düşünüyorsanız tekrar düşünün. Çoğu polen ve sporun yok edilmesi zordur ve kolayca çürümezler. Bu, bir bölge veya olay yerinden elde edilen polen ve spor delillerinin yıllarca, yüzyıllarca hatta binlerce ve milyonlarca yıl boyunca bozulmadan kalabileceği anlamına gelir! Suç mahalli kanıtları doğru bir şekilde ele alındığında ve güvenli bir şekilde saklandığı sürece, yıllar veya on yıllar sonra yapışan polenler ve sporlar değerlendirilebilir ve araştırmacılara yardım etmek için kullanılabilir.

Polenleri Tespit Etmede Kullanılan Araçlar

Polen veya spor üreten yarım milyon farklı bitki türü vardır. Neyse ki bu türlerin her biri, ana bitkiden geldiği tespit edilebilen polen veya sporlar üretir. Birçok durumda farklı polen veya sporlar arasındaki farkı anlatmak için okulda kullanmış olabileceğinize benzer bir ışık mikroskobu gerekmektedir. Bununla birlikte, polen ve yakından ilişkili türlerin veya ilişkili cinslerin sporlarındaki farklılıklar, polen tipleri arasındaki farkı anlatmak için çok güçlü mikroskoplarda bile çok küçük görünür.

Polen Görünümleri

Kendiniz için görün. Sanal Taramalı Elektron Мikroskobu (TEM) ile yakınlaştırıp uzaklaştırabileceğiniz bir polen taneleri galerisi  oluşturduk.

Polenin Geleceği

Polen çalışmaları günümüzde hala devam ediyor. Her gün yeni örnekler birçok farklı şekilde kullanılmak üzere toplanır, incelenir ve kataloglanırlar. Palinologlar bugünün sırlarını ve geçmişin gizemlerini çözmek için polen kullanmaya devam edecekler. Bazı palinologların polen ve bitkiler hakkında bilgileri; uzun ölü uygarlıklar ve petrol araştırmaları hakkında bilgi sahibi olan araştırmacı ekiplerin bir parçasıdır. Diğerleri ise zamanlarını tarihsel guzel sanat resimlerini incelemeye ya da terörizmle savaşmaya yardımcı olmaya harcarlar. Polen hakkında daha fazla şey öğrendikçe doğanın bu küçük ipuçlarını nasıl kullanacağımızı kesinlikle genişleteceğiz.