Bağışıklık Sistemi Savaşçıları

Nötrofiller; onları yutarak, kimyasal maddelerle vurarak veya onlar için ağ benzeri tuzaklar kurarak mikropları öldürür.

Onlar insanlarda en yaygın beyaz kan hücresidir, bu yüzden genellikle vücuttaki ilk savunma hattıdır. Savaşmak için pek çok farklı yolun olması ise iyi bir şeydir.

Oluşturdukları ağ tuzakları, hücreyle bağlı olup temelde yapışkan çizgilerdir. Bu çizgiler istilacı mikroplara yapışarak onların ilerlemelerini durdurabilir.

 

 

---

Makrofajlar, zarda (membranda) bir eğri oluşturarak mikropları yutar. Eğri yakında mikrobu çevreler ve sonra mikrop etrafındaki zarı kapatır.

Böylece, vezikül olarak adlandırılan zardaki ceple mikrop alınmış olur. Makrofajın içindeki kimyasallar bu cebin içine girerek mikropları keser.

Mikroplar kesildikten sonra makrofaj, mikrobun sindirilmiş parçalarını yüzeyinde gösterir. Bu şekilde makrofaj, dendritik hücreleri ve T-hücrelerine (yardımcı ve katil hücreler) bulduklarını gösterebilir.

 

 

 

 

 

---

T-hücreleri, enfeksiyonu uyaran makrofajlardan gelen sinyallere yanıt verir. Bu sinyaller çok spesifiktir ve hangi tür mikropların enfeksiyona neden olduğunu rapor eder.

Örneğin; bir virüs enfeksiyonu, bakteriyel bir enfeksiyondan daha farklı bir sinyale neden olur. Bu sinyal, T-hücresine vücuda ne bulaştığını ve ne kadar  istilacının bulunduğunu söyler.

İnsan vücudunda milyonlarca makrofaj bulunur. Bunların büyük bir kısmı mikroplarla lenf düğümüne giderse, büyük bir enfeksiyon geçirme ihtimaliniz vardır. Bu durumda, T hücresinin yardım için diğer hücreleri çağırması gerekir.

 

---

T-hücresi büyük bir bağışıklık tepkisi gerektiğinin işaretini verdiğinde, B hücrelerine hangi mikroplarla savaşacaklarını göstermesi için mesaj verir.

B hücreleri daha sonra karşılaşacakları mikroba tam olarak uyan bir immünoglobulin hazırlar. B ve T hücreleri yaranın olduğu yere geçer geçmez, B hücreleri bu immünoglobulinleri kurşun gibi hücrelerden dışarı ateşler.

İmmünoglobulinler, mikroplara bağlanır ve onları yok eder.

 

---

Savaşçı Hücreleriniz Başaramayınca

Bir kağıt kesiği, sağlıklı bir vücudun üstesinden gelmesi için oldukça küçük bir yara gibi görünür. Peki eğer  vücudunuzda B veya T hücresi yoksa veya çok azsa o zaman ne olur? Bu durum kanser, HIV / AIDS, anemi, hepatit, genetik bozukluklar ve steroid ve kemoterapi gibi ilaçlardan kaynaklanabilir.

Bu hastalıkları olan veya bu tedavileri alan kişiler, mikroplarla çok iyi mücadele edemezler, çünkü ihtiyaç duydukları B veya T hücrelerine sahip değillerdir. Hala enfeksiyonları bulan makrofajlara sahiptirler, ancak makrofajların yardıma ihtiyacı olduğunda ve B ve T hücrelerini aradıklarında, bu savunucu hücreler orada bulunmazlar. Bu, mikropların yenebilecekleri anlamına gelir. Doktorlar tarafından buna baskılanmış bağışıklık sistemi denir.

Neyse ki, immün (bağışıklık) sistemi baskılanmış insanlara yardım etmek için tıpta birçok gelişme oldu. Sorunun kaynağına bağlı olarak, insanlar kemik iliği nakli yapabilir ya da hastalanmalarını önleyen özel ilaçlar alabilir.

---

B-cell (B lymphocyte) image by BruceBlaus via Wikimedia Commons, infected HIV cell by NIAID via Wikimedia Commons.